@21: Die redenering van “rente moet ergens vandaan komen” hoor ik vaker, maar is onjuist. Het verwart stocks met flows in het systeem. Dat in het huidige systeem groei nodig is, heeft te maken met de redenen die Michel hierboven in het artikel aandraagt. Deflatie of bijna-deflatie zorgt er voor dat investeringen achterblijven, de boel stagneert, etc.
Het heeft niet te maken met het idee van rente op zich. Rente zelf is niets anders dan een betaling aan de bank/bankier voor het werk wat die doet en risico wat die neemt. Niemand werkt voor niets. In een mini-economie van een bankier, fabriek en een arbeider, leent de bankier een bedrag aan de fabriek. Dat bedrag komt uit “het niets” en verdwijnt weer bij aflossing. De bankier vraagt wel een vergoeding, dat is de rente. Zeg maar het loon van de bankier. De fabriek maakt iets en verkoopt dat met winst. Dat is het loon van de fabriek. De arbeider werkt tot slot ook in dit systeempje en doet diverse dingen voor de fabriek en elders (stel hij heeft een restaurantje waar fabrieksdirecteur en bankier komen eten). Daar verdient de arbeider weer wat mee, zijn loon. Uiteindelijk hebben alle drie in deze economie een inkomen, geld dat rondgaat. Het probleem is niet dat dat geld er niet is (een te kleine stock), het enige mogelijke probleem kan zijn dat één van de partijen constant minder uitgeeft dan hij verdient (een stagnatie/vertraging in de flow). In dit mini-systeem van drie zorgt dat direct voor problemen bij één van de deelnemers. In een systeem van miljoenen mensen gaat het wat trager natuurlijk.